OL- og VM-deltakarar frå Telemark

Om

Telemark har ein lang og rik skitradisjon. Olaf Rye frå Bø i Telemark har verdas fyrste offisielle verdsrekord i skihopping på 9,5 m rett ved Eidsberg kyrkje, Vestfold. Sondre Norheim utvikla betre ski og skibindingar, og var suveren i dei fyrste skirenna som var i Christiania (Oslo) frå slutten 1860-åra. Etter han kom Br. Hemmestveit, Olav Bjaaland og andre telemarkingar som dominera resultatlistene i hovudstaden, enten det var på Iversløkken, i Husebyrennet eller seinare Holmenkollen.

Så vart skiidretten organisert, det vart både OL og VM. Telemarkingane vart ikkje så dominerande lengre, andre frå Noreg og frå andre land byrja å hevde seg. Det var med telemarkingar både i det fyrste Vinter-OL i 1924 og Ski-VM i Lahti 1926. Frå Tinn var Jon Mårdalen, Einar Landvik og Otto Aasen med.

Tinn hadde og fyrste telemarksjente med i eit VM. Det var Elisabeth Spockeli i slalåm i Zakopane 1939. Det vart eit godt alpinmiljø på Rjukan på 1950-70, og både Karen Sofie Styrmoe-Oseid og Jon Terje Øverland deltok i OL og VM.

Det er fleire frå Telemark som har hevda seg i alpint. Merete Fjeldavlie var eit friskt pust, og Atle Skårdal var dominerande i Super-G og utfor i mange år. I nyare tid har Knut Tore Apeland tatt opp kombinertarven, og Magnus Krog vil ta den med vidare til nye OL og VM.

Telemark hadde og pionerane innan kvinneleg skiskyting. Sanna Grønlid og Siv Bråten (nå Lunde) dominera internasjonal skiskyting på 1980-talet.

Utstillinga  om OL- og VM-deltakarane frå Telemark sto ved Norsk Skieventyr i 2014 og 2015. Den fortalde historia om 25 utøvarar som er født i Telemark, eller som har delteke for ein telemarkklubb, ved hjelp av tekst, bilde og gjenstandar. Kravet for å bli med var at ein hadde delteke på seniornivå i OL eller VM med ski på beina. Utøvarar som har delteke i Paralympics er ikkje med denne gong, det kan bli eit eiget tema i ei ny utstilling.

Desse utøvarar var med i utstillinga:

Anders Olsen Haugen frå Bø, emigrerte til Milwaukee, USA. OL 1924 hopp og langrenn, OL 1928 hopp, kombinert og langrenn.

Jon Mårdalen, Tinn Skilag. OL 1924 langrenn.

Einar Landvik, født i Kviteseid, flytta til Rjukan. KLubb Rjukan IL. OL 1924 hopp og langrenn. VM 1926 kombinert.

Otto Aasen frå Fåberg, men flytta til Rjukan. Klubb Rjukan IL. VM 1926 hopp og kombinert.

Hans Kleppen, Bø og Skarpehedin IL. OL 1928 hopp. OL 1932  prøvehoppar. VM 1929 hopp.

Jon Snersrud, frå Flå, men flytta til Rjukan. Klubb Rjukan Skilag. OL 1928 hopp, langrenn og kombinert.

Olav T Kaasa frå Bø, IL Skarphedin, Odd skiklubb og Urædd skiklubb. VM 1930 kombinert.

Torstein Skinnarland, frå Møsstrond. Klubb Rjukan skilag. VM 1938 kombinert og hopp.

Kjetil Mårdalen, Tinn Skilag. VM 1950, VM 1954, OL 1956 kombinert.

Karen-Sofie Styrmoe Oseid, Tinn, Skiklubben Ready. OL 1952 slalåm og utfor.

Guttorm Heldal frå Drangedal, Drangedal IL og Strømsgodset IF. VM 1958 hopp.

Jon Terje Øverland, Rjukan IL. VM 1966 slalåm og kombinasjonen. VM 1970 utfor. OL 1964  storslalåm.

Steinar Bråthen, Drangedal. Klubb Rennebu IL/Trønderhopp. VM i skiflyging 1983 og OL i skihopp 1984.

Sanna Grønlid, Høydalsmo. Klubb Høydalsmo IL og Tingelstad skyttarlag. VM i skiskyting 1984, 1985, 1986, og 1987.

Siv Bråten Lunde, Drangedal. Klubb Tingelstad IL, Vestre Trysil IL og IL Trysilgutten. VM i skiskyting 1984, 1985, 1986 og 1987.

Atle Skårdal, Lunde. Klubb Skade IL. Alpint VM 1985, 1987, 1989, 1991, 1993, 1996 og 1997. OL 1988 og 1994.

Knut Tore Apeland, Haukeli/Edland. Klubb IL Rein. Kombinert VM 1993,1995, 1997, 1999 og OL 1992 og 1994.

Merete Fjeldavlie, Rjukan IL. VM i alpint 1991, 1996, 2001 og OL 1992.

Heidi Edvardsen, køyrte for Rjukan skilag. VM i telemarkkøyring i 1991 og 1992.

Preben Brynemo, Porsgrunn. Klubb Sannidal IL. Kombinert VM 2001 og 2003 og OL i 2002.

Jan Rune Grave, Kviteseid. Klubb Vrådal IL. OL i kombinert 2002.

Ella Gjømle, Stathelle. Klubb Lyn. Langrenn VM 2005 og 2007 og OL 2006.

Anders Bjørtuft, Tinn. Klubb Fjellguten IL. VM i skikiting 2006.

Magnus Krog, Høydalsmo. Klubb Høydalsmo IL. Kombinert VM 2013 og 2015 og OL 2014.