Draumkvedet etter Maren Ramskeid

Originaltekst

Ordforklaring

1.    Olav han var i voksteren,
han var som ein seljerunne.
Far og mor dei unte han vel
ifrå han tala kunne.

i ungdomsåra

var glade i han

2.    Olav han var i voksteren,
han var som ein seljetein’e.
Far og mor dei unte han vel
frå han kom i heimen.

i ungdomsåra
seljekvist
var glade i han
heilt frå han blei fødd

3.    Han la seg ned om joleftanskvelden,
den sterkan svevnen fekk.
Han vakna ‘kje før om trettandagen,
då folket i kyrkjunn’ gjekk.

Og det var Olav Åkneson,
som hev’e sove så lenge.

jolekvelden

13. dag jol (6. januar)

4.    Han vakna ‘kje før om trettandagen,
då soli rann i lie:
«I dag vil eg til kyrkjunne,
fortelje vil eg draumane mine.»   

Og det var Olav osb.

13. dag jol (6. januar)

5.    Han vakna ‘kje før om trettandagen,
då soli rann i lie.
Då salad’ han ut fljotan folen
og la på forgylte miler.   

Og det var Olav osb.

13. dag jol (6. januar)

sin raske hest
forgylt(e) beisel(ringar)

6.    «No stend’e du for altaren
og legg ut teksten din.
Så stend’e eg i kyrkjedøri,
fortelje vil eg draumen min.

Og det var Olav osb.   

du = presten

7.    Fyrst var eg i uteksti
eg for over dyrering.
Sund’e var mi skarlakskåpe
og neglan’ av kvar min fing.   

For månen skin’e,
og vegene falle så vide.

landet bortanfor
ring av torner

8.    Så var eg i uteksti,
eg for over dyretrå.
Sund’e reiv eg mi skarlakskåpe
og neglan’ av kvar mi tå.   

For månen skin’e osb.

landet bortanfor
tråkk av torner

9.    Å Gjallarbrui den er vond
og ikkje god å gange.
Bikkjene bit, og ormane sting
og stutane stend og stangar.   

For månen skin’e osb.

brua til dødsriket

10.    Der såg eg dei ormane tvei,
dei hogg kvarandre i kjefte.
Det var syskenborni i denne heimen,
dei mune kvarandre ekte.   

For månen skin’e osb.   

syskenbarn i dette livet
gifta seg

11.    Eg hev gjenge våsemyrann’,
der hev ‘kje stade meg grunn.
No hev eg gjenge Gjallarbrui
med rapa mold i munn.   

For månen skin’e osb.

hengjemyrane
utan grunn under føtene
brua til dødsriket
gravmold

12.    Sæl er den i fødesheimen
den fattige gjev’e skor.
Han tarv ikkje berrføtt gange
på kvasse heklemo.   

For månen skin’e osb.

i dette livet


mo av torner

13.    Sæl er den i fødesheimen
den fattige gjev’e rug.
Han tarv ikkje somlug gange
på høge Gjallarbru.   

For månen skin’e osb.

i dette livet

svimmel
bru til dødsriket

14.    Sæl er den i fødesheimen
den fattige gjev’e korn.
Han tarv ikkje reddast på Gjallarbrui
for kvasse stutehorn.   

For månen skin’e osb.

i dette livet

brua til dødsriket

15.    Sæl er den i fødesheimen
den fattige gjev’e brau.
Han tarv ikkje reddast i andre heimen
for å lide noko naud.   

For månen skin’e osb.

i dette livet
brød
i neste livet

16.    Sæl er den i fødesheimen
den fattige gjev’e klede.
Han tarv ikkje reddast i andre heimen,
anten for spott eller hæde.

For månen skin’e osb.

i dette livet

i neste livet
hån

17.    Så tok eg på ein vetters stig,
der isane brunne blå.
Men Gud skaut det i hugen min,
eg vende meg derifrå.   

For månen skin’e osb.

vinterstig

gav meg ein tanke

18.    Så tok eg på ein vetters stig,
alt på mi høgre hand.
Der såg eg ned til Paradis,
det lyser over vide land.   

For månen skin’e osb.

vinterstig

19.    Så såg eg ned til Paradis,
det mune meg ‘kje betre hende.
Der kjende eg att’e gudmor mi
med raude gull på hende.   

For månen skin’e osb.

= jomfru Maria

20.    Så såg eg att’e gudmor mi,
det mune meg ‘kje betre gange:
«Reis du deg til Broksvalin’,
for der skal domen stande!»   

For månen skin’e osb.

= jomfru Maria

himmelsalen, eller: svalgangen

21.    Så møtte eg mannen,
og kåpa den var blod.
Han bar eit barn under sin arm,
i jordi han gjekk til kneo.   

I Broksvalin, der
skal domen stande.

til knes

himmelsalen, eller: svalgangen

22.    Så møtte eg mannen,
kåpa den var av bly.
Honoms arme sjel i denne heimen,
var trong i dyre tid.   

I Broksvalin osb.

gjerrig

23.    Der kom ferdi nordantil,
det tottest meg vera verst.
Fyre reid Grutte Gråskjegge,
han reid på svartan hest.   

I Broksvalin osb.

ferda frå nord

= djevelen

24.    Så kom ferdi sunnantil,
det tottest meg vera best.
Fyre reid sankte såle-Mikkjel
og neste Jesum Krist.   

I Broksvalin osb.

ferda frå sør

erkeengelen Mikael

25.    Så kom ferdi sunnantil,
ho tottest meg vera trå.
Fyre reid sankte såle-Mikkjel,
og luren under armen låg.   

I Broksvalin osb.

ferda frå sør
langsam
erkeengelen Mikael

26.    Det var sankte såle-Mikkjel,
han bles i luren den lange:
«Og no skal alle syndesjelene
fram for domen stande!»   

I Broksvalin osb.

erkeengelen Mikael

27.    Men då skalv alle syndesjelene,
som ospelauv for vinde,
og kvar den, kvar den sjel der var,
dei gret for syndene sine.

I Broksvalin osb.

28.    Og det var sankte såle-Mikkjel,
han vog med skålevekt.
Så vog han alle syndesjelene
bort til Jesum Krist.   

I Broksvalin osb.

erkeengelen Mikael

I originalen til M.B. Landstad er det
enda to strofer med, som har eit
meir moderne dansk preg.
Desse er ikkje teke med her.